Hareketli Ortalama, bir döviz çiftinin belirlenmiş bir süre içindeki ortalama değeridir. Örneğin; 10 günlük Hareketli Ortalama'yı hesaplamak için son 10 günün kapanış fiyatları toplanacak ve 10'a bölünecek. Buna "Basit Hareketli Ortalama" ("Simple Moving Average"; SMA) denir.
En yaygın olara kullanılan Hareketli Ortalamalar 5, 10, 20, 50 ve 100 günlüktür. Süre ne kadar kısa seçilirse indikatör o kadar hassastır ve o kadar çabuk tepki verir. Süre ne kadar uzunsa indikatör o kadar yumuşaktır. Uzun bir süre üzerinde hesaplanan Hareketli Ortalama daha güvenilir neticeler sağlar.
Hareketli Ortalamaları eğilimin genel yönünü gösterir. Yukarıda göründüğü gibi; seçilen süre ne kadar kısaysa Hareketli Ortalama güncel fiyatlara o kadar yakındır.
Genel olarak, uzun vadeli bir Hareketli Ortalama'yı geçip onun üstünde kalan kısa vadeli bir Hareketli Ortalama yükselen bir eğilim teyit eder. Bunun tersinde, uzun vadeli Hareketli Ortalama'yı geçip onun altında kalan kısa vadeli Hareketli Ortalama alçalan eğilimi teyit eder. Hareketli Ortalamalar'ın kesişmesi bu anlamda bir sinyal olarak kabul edilir.
Hareketli Ortalamalar destek veya direnç çizgisi olarak da kullanılır.
Hareketli Ortalamalar kuvvetli eğilimi olan piyasalarda sağlıkla kullanılır. Belirgin bir eğilimi olmayan piyasalarda Hareketli Ortalamalar'ın oluşturacağı fazlasıyla kesişme noktaları yatırımcıya yanlış sinyal verir.

Sunday, February 27, 2011
Igneli Gunler
İğneli Günler
Önceki alt bölümlerde gösterilen grafik şekillerinden incelenmeye değer ve piyasanın psikolojisini yansıtan başka indikatörler de var.
Yüksek iğne, tavan fiyatı ani bir çıkış şeklinde bir önceki gün (bir önceki mum) ve bir sonraki gün (bir sonraki mumun) üstünde olan bir gündür (daha kısa olan dönemlerde, örneğin 4 saatlik bir grafikte, baz alınan dönem bir gün değildir; her zaman bir önceki ve bir sonraki mumdan bahsedilmektedir). Bunun tersine alçak iğne, taban fiyatı bir önceki ve bir sonraki mumdan ani iniş şeklinde daha düşük olan bir mumdur. İğneler çoğu zaman mevcut piyasa eğilimin döneceğini haber vermekte ve bir çok zaman Çekiç ya da Asılı Adam şekline benzer.
İğne ne kadar uzunsa, yani iğneli mumun tavan va tabanıyla bir önceki ve bir sonraki tavan ve tabanla arasındaki fark ne kadar yüksekse, gösterge olarak o kadar önem kazanır. Yükselen eğilimde olan bir piyasada yüksek iğnenin ve alçalan bir eğilimde olan piyasada alçak iğne daha da önem kazanmaktadır.
Aşağıdaki iki grafik yüksek ve alçak iğnelerin nasıl tespit edilebileceği ve onların yatırımcı için ne anlama geldiğini gösterir.
Önceki alt bölümlerde gösterilen grafik şekillerinden incelenmeye değer ve piyasanın psikolojisini yansıtan başka indikatörler de var.
Yüksek iğne, tavan fiyatı ani bir çıkış şeklinde bir önceki gün (bir önceki mum) ve bir sonraki gün (bir sonraki mumun) üstünde olan bir gündür (daha kısa olan dönemlerde, örneğin 4 saatlik bir grafikte, baz alınan dönem bir gün değildir; her zaman bir önceki ve bir sonraki mumdan bahsedilmektedir). Bunun tersine alçak iğne, taban fiyatı bir önceki ve bir sonraki mumdan ani iniş şeklinde daha düşük olan bir mumdur. İğneler çoğu zaman mevcut piyasa eğilimin döneceğini haber vermekte ve bir çok zaman Çekiç ya da Asılı Adam şekline benzer.
İğne ne kadar uzunsa, yani iğneli mumun tavan va tabanıyla bir önceki ve bir sonraki tavan ve tabanla arasındaki fark ne kadar yüksekse, gösterge olarak o kadar önem kazanır. Yükselen eğilimde olan bir piyasada yüksek iğnenin ve alçalan bir eğilimde olan piyasada alçak iğne daha da önem kazanmaktadır.
Aşağıdaki iki grafik yüksek ve alçak iğnelerin nasıl tespit edilebileceği ve onların yatırımcı için ne anlama geldiğini gösterir.
Eğilim Çizgileri
Eğilim Çizgilerine Göre İşlem Yapmak
Bir fiyat destek veya direnç gördüğü zaman iki şeyin sadece bir tanesi gerçekleşecektir: fiyat ya destek veya direnci kırıp onu geçecek ya da destek veya dirence dayanamayıp ters yönde hareket edecektir. Bu gerçek bütün eğilim çizgilerinde geçerlidir.
1. Geçici Ters Hareketlerde Yatırım Yapmak
Piyasanın belirli bir yönü olduğu zaman bir dizi izafi tepe (tavan) veya dip (taban) noktası üzerinden bir eğilim çizgisi çizilebilir. İlerleyen zamanla birlikte değişen grafik çizgisi yön değiştirip tekrar eğilim çizgisine yaklaştığında iyi bir yatırım fırsatını yakalamış olunur. Grafik çizgisi eğilim çizgisine yaklaşıp tekrar eğilim yönüne hareket etmeye başlarsa piyasa yönünde fevkalade bir yatırım fırsatı meydana gelir.
Yükselen egilimlerde bir alıma "buying on a pullback" (geri çekilme üzerine alım yapmak), alçalan eğilimlerde bir satışa "selling into strength" (kuvvete satmak) denir.
Yukarıda işaretlenmiş geriye dönüş noktalarında alım yapmak için "limit order" (şarta bağlı emir) ile daha kolay gerçekleşir.
2. Eğilimin Kırılmasında Yatırım Yapmak
Eğilim çizgisi kırıldığında, yani grafik çizgisi eğilim çizgisini öbür tarafa geçtiğinde bir başka yatırım firsatı doğar. Aşağıdaki örnekte gösterildiği gibi bir mum, eğilim çizgisini geçerek onun altında kapandıktan sonra çizgiyi geçen mumun altında kapanan bir fiyat gerçekleştiğinde piyasaya uygun bir giriş fırsatı doğar.
Bu durum, kısa vadeli piyasa gücünün eğilim çizgisini geçen mumun işaretlediği yönde olacağını genellikle garanti eder. Örneğin tersi, grafik çizgisinin bir direnç çizgisini kırıp onun yukarısına geçmesiyle gerçekleşirdi.
Bir fiyat destek veya direnç gördüğü zaman iki şeyin sadece bir tanesi gerçekleşecektir: fiyat ya destek veya direnci kırıp onu geçecek ya da destek veya dirence dayanamayıp ters yönde hareket edecektir. Bu gerçek bütün eğilim çizgilerinde geçerlidir.
1. Geçici Ters Hareketlerde Yatırım Yapmak
Piyasanın belirli bir yönü olduğu zaman bir dizi izafi tepe (tavan) veya dip (taban) noktası üzerinden bir eğilim çizgisi çizilebilir. İlerleyen zamanla birlikte değişen grafik çizgisi yön değiştirip tekrar eğilim çizgisine yaklaştığında iyi bir yatırım fırsatını yakalamış olunur. Grafik çizgisi eğilim çizgisine yaklaşıp tekrar eğilim yönüne hareket etmeye başlarsa piyasa yönünde fevkalade bir yatırım fırsatı meydana gelir.
Yükselen egilimlerde bir alıma "buying on a pullback" (geri çekilme üzerine alım yapmak), alçalan eğilimlerde bir satışa "selling into strength" (kuvvete satmak) denir.
Yukarıda işaretlenmiş geriye dönüş noktalarında alım yapmak için "limit order" (şarta bağlı emir) ile daha kolay gerçekleşir.
2. Eğilimin Kırılmasında Yatırım Yapmak
Eğilim çizgisi kırıldığında, yani grafik çizgisi eğilim çizgisini öbür tarafa geçtiğinde bir başka yatırım firsatı doğar. Aşağıdaki örnekte gösterildiği gibi bir mum, eğilim çizgisini geçerek onun altında kapandıktan sonra çizgiyi geçen mumun altında kapanan bir fiyat gerçekleştiğinde piyasaya uygun bir giriş fırsatı doğar.
Bu durum, kısa vadeli piyasa gücünün eğilim çizgisini geçen mumun işaretlediği yönde olacağını genellikle garanti eder. Örneğin tersi, grafik çizgisinin bir direnç çizgisini kırıp onun yukarısına geçmesiyle gerçekleşirdi.
Regresyon Kanalı
Regresyon Kanalı
İngilizce "Price Channel" olarak bilinen regresyon kanalı nedir?
Belirli bir yönü, yani bir eğilimi olan olan bir piyasa bazen birbirine paralel olan bir destek seviyesiyle bir direnç seviyesi arasında hareket edebilir. Birbirine parallel olan bir destek çizgisiyle bir direnç çizgisi tarafından oluşturulan şekle "price channel", veya Türkçede "regresyon kanalı" denilir. İki çizginin parallel olması piyasadaki eğilimin hızını öngörmek açısından çok önemlidir.
Her hangi iki tavan veya taban noktasının arasından tek başına çizilebilecek bir destek veya direnç çizgisinin aksine paralel regresyon çizgileri, bir bakışta belli olmadan zorlanarak çizilmemeli. Grafikte bir eğilim çizgisini çizdikten sonra paralel bir çizgi oluşturup (mesela cetveli ilk eğilim çigisine paralel tutarak) onu ilk çizgiye paralel bir vaziyette ilk çizginin üstünde kalan tavan noktalarına veya altında kalan taban noktalarına hareket ettiriniz ve o noktalardan geçecek bir paralelin gerçekten varolup olmadığına bakınız. Cetvelle oluşturduğunuz paralel gerçekten iki veya daha fazla tavan veya taban noktasından geçerse paralel olan ikinci çizgiyle oluşan bir regresyon kanalı vardır. Aksi takdirde, piyasadaki hareketlilik (grafik çizgisindeki çıkışlar ve inişler) bir regresyon kanalını oluşturamayacak kadar fazladır.
Yukarıdaki örnekte görünen destek çizgisi tek başına geçerli olan bir eğilim çizgisidir. Ona paralel çizilen direnç çizgisi, grafik çizgisince bir kaç yerde geçildiği için (kırıldığı için) grafiğe bir anlam kazandırmaz. Varoluşu aşikar olmayan paralel bir destek veya direnç çizgisi size yanlış bilgi verecektir.
İngilizce "Price Channel" olarak bilinen regresyon kanalı nedir?
Belirli bir yönü, yani bir eğilimi olan olan bir piyasa bazen birbirine paralel olan bir destek seviyesiyle bir direnç seviyesi arasında hareket edebilir. Birbirine parallel olan bir destek çizgisiyle bir direnç çizgisi tarafından oluşturulan şekle "price channel", veya Türkçede "regresyon kanalı" denilir. İki çizginin parallel olması piyasadaki eğilimin hızını öngörmek açısından çok önemlidir.
Her hangi iki tavan veya taban noktasının arasından tek başına çizilebilecek bir destek veya direnç çizgisinin aksine paralel regresyon çizgileri, bir bakışta belli olmadan zorlanarak çizilmemeli. Grafikte bir eğilim çizgisini çizdikten sonra paralel bir çizgi oluşturup (mesela cetveli ilk eğilim çigisine paralel tutarak) onu ilk çizgiye paralel bir vaziyette ilk çizginin üstünde kalan tavan noktalarına veya altında kalan taban noktalarına hareket ettiriniz ve o noktalardan geçecek bir paralelin gerçekten varolup olmadığına bakınız. Cetvelle oluşturduğunuz paralel gerçekten iki veya daha fazla tavan veya taban noktasından geçerse paralel olan ikinci çizgiyle oluşan bir regresyon kanalı vardır. Aksi takdirde, piyasadaki hareketlilik (grafik çizgisindeki çıkışlar ve inişler) bir regresyon kanalını oluşturamayacak kadar fazladır.
Yukarıdaki örnekte görünen destek çizgisi tek başına geçerli olan bir eğilim çizgisidir. Ona paralel çizilen direnç çizgisi, grafik çizgisince bir kaç yerde geçildiği için (kırıldığı için) grafiğe bir anlam kazandırmaz. Varoluşu aşikar olmayan paralel bir destek veya direnç çizgisi size yanlış bilgi verecektir.
Mumlar (Candlesticks)
Mum Grafikleri
Mum Grafiği Nedir?
Mum grafikleri belli bir zaman dilimi için fiyatların ivmesini ve hareketini gösterir; piyasanın açılış, kapanış, tavan ve taban fiyatı hakkında bilgi verir.
Aşağıda bir mum grafiği öğelerinin açıklamasını göreceksiniz:
Bir hafta veya daha uzun bir süreyi kapsayan bir grafikte bir mum genellikle 24 saatlik bir süreyi temsil eder; temsil ettiği günün acılış fiyatını, kapanış fiyatını, o gün içerisinde ulaşılan tavan fiyatını ve taban fiyatını gösterir. Daha kısa süreli grafiklerde bir mum bir saatlik bir süreyi veya seçilen daha farklı bir süreyi temsil eder. Global FOREX piyasası 24 saat devam eden bir piyasa olduğu için gerçek bir açılış ve kapanış saati yoktur. Bu yüzden grafiğı oluşturan kimseler grafiğin başlayıp biteceği bir saat kararlaştırır; örneğin, saat 07:00 GMT (08:00 Londra). Grafikleri oluşturan dünyanın farklı bölgelerindeki şirketler saat seçimi konusunda farklı tercihler gösterebilir. Ayrıca, grafik oluşturan şirketin, grafiğini dünya çapındaki hangi jeografik yerlerdeki bilgilere dayandırdığına bağlı olarak farklı şirketlerin grafikleri hafif farklılık gösterebilir.
Mum Grafiklerinde Tekrarlanan Şekiller
Teknik analistler, mum grafiklerini uzun zaman izleyerek tekrarlanan şekiller tespit etti. Bu tür şekiller genellikle bir eğilim sona ermek veya tersine dönmek üzere olduğu zaman meydana gelir. Mum grafiklerinde tekrarlanan şekiller, fiyatların hareket tarzını anlamak için çok faydalı görsel bir yardım teşkil eder ve yatırımcıya bir bakışla piyasa hakkında bilgi vermektedir.
Tekrarlanan Şekiller Neden Bu Kadar Önemli?
Çünkü, bir anda piyasada olup bitenleri anlamak için en iyi göstergelerdir. Mumun gövdesi çok kısa olduğunda açılış fiyatıyla kapanış fiyatı arasında az bir fark var demek; piyasa sakin geçmiş ve alıcılarla satıcılar pek işlem yapmamıs. Mumun gövdesinin uzun olması açılışla kapanış arasında büyük fark olduğunu gösterir; yatırımcılar yoğun bir şekilde piyasaya girmiş ve fiyatta yakında önemli değişiklikler olabilir.
Piyasanın tersine dönme olasılığı, yani mesela yükselen bir eğilimin durup düşüşe geçme olasılığı, mum grafiklerinde rahatça görülebilir, özellikle başka göstergelerle birlikte kullanıldığı takdirde. Yatırımcılar, mum grafiklerindeki şekilleri takip ederek, fiyatın olası yön değişikliğine göre oynayabilir.
Yatırımcının dikkat etmesi faydalı olan bazı şekiller:
Piyasanın, satıcıların (borsa dilinde "boğa"ların) önem kaybedip satıcıların (borsa dilinde "ayı"ların) ağırlık kazanacağı durumu gösteren, yani dönüş potansiyelli şekil.
Satıcılardan yana bu şekil alımların ivme kaybetmek üzere olduğunu gösterir.
Genelde piyasada yaşanan sakin bir dönemden, bir boşluktan sonra meydana gelen, dönüş potansiyelli bir şekil. Alıcılar yeni tavan yaratıyor fakat bu durumu sürdürmeyi başaramıyor.
Hatırlayalım: Kırmızı mum gövdesi kapanış fiyatının açılış fiyatından daha düşük olduğunu gösterir. Yukarıdaki şekilde gövde altında fitil yok, demek kapanış fiyatından düşük bir taban fiyatı görülmemiş. Mumum gövdesi kısa, yani açılış fiyatıyla kapanış fiyat arasında fazla fark yoktur. Ancak buna rağmen, mumun üstünde uzun bir fitil söz konusu; demek ki, dönem içerisinde piyasa yüksek tavan yapmıs ama buna rağmen açıldığından daha düşük bir fiyatla kapanmış.
Harami şekli, ivme kaybeden bir eğilimi gösterir. Piyasanın bundan sonraki gelişmesi genel eğilimin yönüne bağlı olarak alıcıların veya satıcıların lehine olabilr; alıcıların lehine olan piyasa dönüp satıcıların lehine olacak, satıcıların lehine olan bir piyasaysa alıcıların lehine.
Bu şekil, piyasanın, yeni bir tavana ulaştıktan sonra yön değiştirdiğini gösteriyor.
Bir önceki şekil gibi bu şekil, piyasanın, yeni bir tabana ulaştıktan sonra yön değiştirdiğini gösteriyor.
Kuvvetli bir eğilimden sonra belirgin bir şekil; piyasalara inançların azalmasını gösterir. Azalan bir eğilimde "çekiç" (kırmızı), yükselen bir eğilimdeyse "asılı adam" (mavi) olarak tabir edilir.
Genelde dramatic azalan eğilimlerden sonra meydana gelir. İlk mum kısa ve kırmızı: piyasa sakin ve kötümserlikle geçmiş, kapanışı açılışından daha daha düşüktü; ikinci mum uzun ve mavi: piyasa birden hareketlendi ve kapanış, açılışın çok üstünde gerçekleşti; yani, alıcılar ("boğalar") piyasayı yutmuş. Azalan piyasanın ivmesini kaybettiğine dair sağlam bir gösterge.
Bir önceki şeklin tersi; alıcıların kontrol kaybetmekte olduğunu gösteriyor. Kuvvetli yükselen eğilimlerden sonra yaygın bir şekil.
Bu şekil piyasanın kararsızlığa boğulduğunu gösterir. Tavanla taban arasında büyük fark var, ancak açılış fiyatlarıyla kapanış fiyatları aynı.
Mum Grafiği Nedir?
Mum grafikleri belli bir zaman dilimi için fiyatların ivmesini ve hareketini gösterir; piyasanın açılış, kapanış, tavan ve taban fiyatı hakkında bilgi verir.
Aşağıda bir mum grafiği öğelerinin açıklamasını göreceksiniz:
Bir hafta veya daha uzun bir süreyi kapsayan bir grafikte bir mum genellikle 24 saatlik bir süreyi temsil eder; temsil ettiği günün acılış fiyatını, kapanış fiyatını, o gün içerisinde ulaşılan tavan fiyatını ve taban fiyatını gösterir. Daha kısa süreli grafiklerde bir mum bir saatlik bir süreyi veya seçilen daha farklı bir süreyi temsil eder. Global FOREX piyasası 24 saat devam eden bir piyasa olduğu için gerçek bir açılış ve kapanış saati yoktur. Bu yüzden grafiğı oluşturan kimseler grafiğin başlayıp biteceği bir saat kararlaştırır; örneğin, saat 07:00 GMT (08:00 Londra). Grafikleri oluşturan dünyanın farklı bölgelerindeki şirketler saat seçimi konusunda farklı tercihler gösterebilir. Ayrıca, grafik oluşturan şirketin, grafiğini dünya çapındaki hangi jeografik yerlerdeki bilgilere dayandırdığına bağlı olarak farklı şirketlerin grafikleri hafif farklılık gösterebilir.
Mum Grafiklerinde Tekrarlanan Şekiller
Teknik analistler, mum grafiklerini uzun zaman izleyerek tekrarlanan şekiller tespit etti. Bu tür şekiller genellikle bir eğilim sona ermek veya tersine dönmek üzere olduğu zaman meydana gelir. Mum grafiklerinde tekrarlanan şekiller, fiyatların hareket tarzını anlamak için çok faydalı görsel bir yardım teşkil eder ve yatırımcıya bir bakışla piyasa hakkında bilgi vermektedir.
Tekrarlanan Şekiller Neden Bu Kadar Önemli?
Çünkü, bir anda piyasada olup bitenleri anlamak için en iyi göstergelerdir. Mumun gövdesi çok kısa olduğunda açılış fiyatıyla kapanış fiyatı arasında az bir fark var demek; piyasa sakin geçmiş ve alıcılarla satıcılar pek işlem yapmamıs. Mumun gövdesinin uzun olması açılışla kapanış arasında büyük fark olduğunu gösterir; yatırımcılar yoğun bir şekilde piyasaya girmiş ve fiyatta yakında önemli değişiklikler olabilir.
Piyasanın tersine dönme olasılığı, yani mesela yükselen bir eğilimin durup düşüşe geçme olasılığı, mum grafiklerinde rahatça görülebilir, özellikle başka göstergelerle birlikte kullanıldığı takdirde. Yatırımcılar, mum grafiklerindeki şekilleri takip ederek, fiyatın olası yön değişikliğine göre oynayabilir.
Yatırımcının dikkat etmesi faydalı olan bazı şekiller:
Piyasanın, satıcıların (borsa dilinde "boğa"ların) önem kaybedip satıcıların (borsa dilinde "ayı"ların) ağırlık kazanacağı durumu gösteren, yani dönüş potansiyelli şekil.
Satıcılardan yana bu şekil alımların ivme kaybetmek üzere olduğunu gösterir.
Genelde piyasada yaşanan sakin bir dönemden, bir boşluktan sonra meydana gelen, dönüş potansiyelli bir şekil. Alıcılar yeni tavan yaratıyor fakat bu durumu sürdürmeyi başaramıyor.
Hatırlayalım: Kırmızı mum gövdesi kapanış fiyatının açılış fiyatından daha düşük olduğunu gösterir. Yukarıdaki şekilde gövde altında fitil yok, demek kapanış fiyatından düşük bir taban fiyatı görülmemiş. Mumum gövdesi kısa, yani açılış fiyatıyla kapanış fiyat arasında fazla fark yoktur. Ancak buna rağmen, mumun üstünde uzun bir fitil söz konusu; demek ki, dönem içerisinde piyasa yüksek tavan yapmıs ama buna rağmen açıldığından daha düşük bir fiyatla kapanmış.
Harami şekli, ivme kaybeden bir eğilimi gösterir. Piyasanın bundan sonraki gelişmesi genel eğilimin yönüne bağlı olarak alıcıların veya satıcıların lehine olabilr; alıcıların lehine olan piyasa dönüp satıcıların lehine olacak, satıcıların lehine olan bir piyasaysa alıcıların lehine.
Bu şekil, piyasanın, yeni bir tavana ulaştıktan sonra yön değiştirdiğini gösteriyor.
Bir önceki şekil gibi bu şekil, piyasanın, yeni bir tabana ulaştıktan sonra yön değiştirdiğini gösteriyor.
Kuvvetli bir eğilimden sonra belirgin bir şekil; piyasalara inançların azalmasını gösterir. Azalan bir eğilimde "çekiç" (kırmızı), yükselen bir eğilimdeyse "asılı adam" (mavi) olarak tabir edilir.
Genelde dramatic azalan eğilimlerden sonra meydana gelir. İlk mum kısa ve kırmızı: piyasa sakin ve kötümserlikle geçmiş, kapanışı açılışından daha daha düşüktü; ikinci mum uzun ve mavi: piyasa birden hareketlendi ve kapanış, açılışın çok üstünde gerçekleşti; yani, alıcılar ("boğalar") piyasayı yutmuş. Azalan piyasanın ivmesini kaybettiğine dair sağlam bir gösterge.
Bir önceki şeklin tersi; alıcıların kontrol kaybetmekte olduğunu gösteriyor. Kuvvetli yükselen eğilimlerden sonra yaygın bir şekil.
Bu şekil piyasanın kararsızlığa boğulduğunu gösterir. Tavanla taban arasında büyük fark var, ancak açılış fiyatlarıyla kapanış fiyatları aynı.
Omuz – Baş – Omuz Formasyonları
Teknik analizde en çok rastlanan ve güvenilirliği yüksek olan bir formasyondur. Yükselen ya da alçalan trendlerin sonunda ortaya çıkabilir. Trendin sonunun göstergesidir. Boyun çizgisinin kırılması mevcut trendin ters yönünde güçlü bir eğilimin başlama sinyalini verir.
Bu formasyonun sonunda genellikle kısa vadeli düşüş trendi oluşmaktadır. Bu formasyonun görüldüğü grafiklerde yükseliş beklentisi ile işlem yapmak, çoğu zaman riskli olmaktadır.
İki tepe fiyatının birleştirilmesiyle oluşan çizgi ”boyun çizgisi” olarak ifade edilir. Alım yapmak için boyun çizgisinin geçilmesi sırasında işlem miktarının artması yeterli olabilir.
Formasyonda kopma noktası olarak olarak bilinen boyun çizgisinin geçilmesiyle birlikte fiyatların gidebileceği minimum seviyede ( hedef fiyat ) tahmin edilebilir. Boyun çizgisinin geçilmesi ile formasyon tamamlanmış olur.
- Yükseliş trendlerinde oluşan omuz – baş – omuz formasyonu düşüş trendine girileceğinin göstergesidir.
- Düşüş trendlerinde oluşan ters omuz – baş – omuz formasyonu yükseliş trendine girileceğinin göstergesidir.
Teknik analizde en çok rastlanan ve güvenilirliği yüksek olan bir formasyondur. Yükselen ya da alçalan trendlerin sonunda ortaya çıkabilir. Trendin sonunun göstergesidir. Boyun çizgisinin kırılması mevcut trendin ters yönünde güçlü bir eğilimin başlama sinyalini verir.
Bu formasyonun sonunda genellikle kısa vadeli düşüş trendi oluşmaktadır. Bu formasyonun görüldüğü grafiklerde yükseliş beklentisi ile işlem yapmak, çoğu zaman riskli olmaktadır.
İki tepe fiyatının birleştirilmesiyle oluşan çizgi ”boyun çizgisi” olarak ifade edilir. Alım yapmak için boyun çizgisinin geçilmesi sırasında işlem miktarının artması yeterli olabilir.
Formasyonda kopma noktası olarak olarak bilinen boyun çizgisinin geçilmesiyle birlikte fiyatların gidebileceği minimum seviyede ( hedef fiyat ) tahmin edilebilir. Boyun çizgisinin geçilmesi ile formasyon tamamlanmış olur.
- Yükseliş trendlerinde oluşan omuz – baş – omuz formasyonu düşüş trendine girileceğinin göstergesidir.
- Düşüş trendlerinde oluşan ters omuz – baş – omuz formasyonu yükseliş trendine girileceğinin göstergesidir.
Forex Formasyonlari
Dikdörtgen formasyonları
Dikdörtgen formasyonları bir dinlenme aşamasıdır, fiyatların iki yatay paralel çizgi arasında yana doğru hareket ettiği, trendin duraklamasını ifade eder.
Bu forasyonun sonunda fiyatın hangi yöne döneceği kestirilemez. Ancak dikdörtgeni oluşturan çizgilerin kırılması halinde hareket kırılışın olduğu yönde devam eder. Bu sebeple pozisyon almak için çizgilerin kırılması beklenmelidir.
Flama ve Bayrak Formasyonu
Bayrak ve flama formasyonları, şiddetli bir yukarı ya da aşağı hareket sırasında, aynı yöndeki eğilimini devam ettirmeden önce, piyasanın nefes alabilmek için kısa bir süre duraklamasıdır.
Bayrak ve flama formasyonu için, önce çok keskin ve neredeyse düz bir çizgi biçiminde bir hareket var olmalıdır
Bayrak ve flama formasyonları en güvenilir formasyonlar arasındadır.
Bu formasyonlar, boğa piyasasının son safhalarında ve düşüşün hızlandığı ayı piyasasının ikinci safhasında ortaya çıkmaktadır.
Üçgen Formasyonları
Üçgen formasyonu en çok karşılaşılan formasyonlardandır, dönüş formasyonu olarak da görülürler. Genel olarak üçgen formasyonlarında fiyatın gideceği yön önceden tahmin edilemez, üçgen kırıldıktan sonra yön belli olur. Alt çizgi kırılırsa düşüş, üst çizgi kırılırsa yükseliş başlıyor anlamına gelir. Tüm üçgen formasyonları, uzunluklarının 2/3 ya da 3/4 süresinde kırılır. Üçgen içerisinde en az 5 dalga görülür. Üçgen formasyonlarını simetrik, artan ve azalan üçgen formasyonları olmak üzere üçe ayırabiliriz.
Simetrik Üçgen Formasyonu
Bütün üçgen formasyonları düzeltme formasyonlarıdır. Simetrik üçgen formasyonunda fiyatın gideceği yön önceden bilinemez, üçgen çizgilerinden biri kırıldıktan sonra yön belli olur. Bu formasyonun tamamlanması için, ikisi direnç çizgisinde, ikisi de destek çizgisinde olmak üzere en az dört temas noktasının var olması gerekir.
Hacim, üçgen formasyonunun belirleyici göstergesidir. Formasyon oluşumu esnasında işlem hacminde mutlaka azalma olmalıdır.
Bu formasyonda, fiyatlar üçgenin dışına çıktığında pozisyon alınması daha doğru olur.
Alçalan Üçgen Formasyonu
Alçalan üçgen formasyonu, düşüşün erken göstergesidir. Fiyatın yaklaşık düşüş hedefi, eğik kenara paralel bir çizgi çizilerek bulunur. İşlem hacmindeki azalma belirleyici etkendir. Azalan üçgende, destek düz bir çizgi, direnç ise alçalan bir çizgidir. Bu formasyon düşüş ( ayı ) trendi olarak tanımlanır.
Artan Üçgen Formasyonu
Yükselen üçgen, yükselişin erken göstergesidir. Eğik kenara çizilen paralel çizgi ile, formasyon sonrasındaki yaklaşık fiyat hedefleri bulunur. İşlem hacmi belirleyici etkendir. Artan üçgende direnç çizgisi düz, destek çizgisi ise yükselen bir çizgidir. Bu formasyon düşüş ( boğa ) formasyonu olarak tanımlanır.
Dikdörtgen formasyonları bir dinlenme aşamasıdır, fiyatların iki yatay paralel çizgi arasında yana doğru hareket ettiği, trendin duraklamasını ifade eder.
Bu forasyonun sonunda fiyatın hangi yöne döneceği kestirilemez. Ancak dikdörtgeni oluşturan çizgilerin kırılması halinde hareket kırılışın olduğu yönde devam eder. Bu sebeple pozisyon almak için çizgilerin kırılması beklenmelidir.
Flama ve Bayrak Formasyonu
Bayrak ve flama formasyonları, şiddetli bir yukarı ya da aşağı hareket sırasında, aynı yöndeki eğilimini devam ettirmeden önce, piyasanın nefes alabilmek için kısa bir süre duraklamasıdır.
Bayrak ve flama formasyonu için, önce çok keskin ve neredeyse düz bir çizgi biçiminde bir hareket var olmalıdır
Bayrak ve flama formasyonları en güvenilir formasyonlar arasındadır.
Bu formasyonlar, boğa piyasasının son safhalarında ve düşüşün hızlandığı ayı piyasasının ikinci safhasında ortaya çıkmaktadır.
Üçgen Formasyonları
Üçgen formasyonu en çok karşılaşılan formasyonlardandır, dönüş formasyonu olarak da görülürler. Genel olarak üçgen formasyonlarında fiyatın gideceği yön önceden tahmin edilemez, üçgen kırıldıktan sonra yön belli olur. Alt çizgi kırılırsa düşüş, üst çizgi kırılırsa yükseliş başlıyor anlamına gelir. Tüm üçgen formasyonları, uzunluklarının 2/3 ya da 3/4 süresinde kırılır. Üçgen içerisinde en az 5 dalga görülür. Üçgen formasyonlarını simetrik, artan ve azalan üçgen formasyonları olmak üzere üçe ayırabiliriz.
Simetrik Üçgen Formasyonu
Bütün üçgen formasyonları düzeltme formasyonlarıdır. Simetrik üçgen formasyonunda fiyatın gideceği yön önceden bilinemez, üçgen çizgilerinden biri kırıldıktan sonra yön belli olur. Bu formasyonun tamamlanması için, ikisi direnç çizgisinde, ikisi de destek çizgisinde olmak üzere en az dört temas noktasının var olması gerekir.
Hacim, üçgen formasyonunun belirleyici göstergesidir. Formasyon oluşumu esnasında işlem hacminde mutlaka azalma olmalıdır.
Bu formasyonda, fiyatlar üçgenin dışına çıktığında pozisyon alınması daha doğru olur.
Alçalan Üçgen Formasyonu
Alçalan üçgen formasyonu, düşüşün erken göstergesidir. Fiyatın yaklaşık düşüş hedefi, eğik kenara paralel bir çizgi çizilerek bulunur. İşlem hacmindeki azalma belirleyici etkendir. Azalan üçgende, destek düz bir çizgi, direnç ise alçalan bir çizgidir. Bu formasyon düşüş ( ayı ) trendi olarak tanımlanır.
![]() |
Artan Üçgen Formasyonu
Yükselen üçgen, yükselişin erken göstergesidir. Eğik kenara çizilen paralel çizgi ile, formasyon sonrasındaki yaklaşık fiyat hedefleri bulunur. İşlem hacmi belirleyici etkendir. Artan üçgende direnç çizgisi düz, destek çizgisi ise yükselen bir çizgidir. Bu formasyon düşüş ( boğa ) formasyonu olarak tanımlanır.
Islem yapmak
Her piyasanın kendine has nitelikleri vardır, kâr elde etme girişiminden önce bu nitelikleri iyi öğrenmek gerekir. Bu durum Forex piyasası için de geçerlidir. Bu yazida çok önemli gün içi işlem ilkelerini / kurallarını inceleyeceğiz ve gün içi işlem yapanların forex piyasasında işlem yaparken neleri anlaması gerektiğini ele alacağız.
Gün içi işlem yapan oyuncular piyasanın o anıyla ilgilenirler. Yarınla, gelecek haftayla ya da gelecek ayla değil, bugünle ilgilenirler. Gün içi işlemcilerin amacı gün içi fiyat hareketlerini yakalamaktır. Kullanılan sisteme veya alım satım yöntemine göre bu, tek bir gün içi dalgayı veya birçok dalgayı yakalamak anlamına gelebilir. Günlük işlem yapan oyuncunun iş listesini genel olarak aşağıdaki maddelerde özetleyebiliriz:
Riski kontrol etmek
Günlük işlem yapan oyuncunun en önemli odak noktası pozisyon riskini kontrol altında tutmak olmalıdır. Riski kontrol altında tutmak elbette ki her türden alım satım işleminde önemli bir kavramdır fakat günlük işlemde bu olguya farklı bir açıdan bakmak gerekir. Amacınız gün içinde farklı fiyat dalgalanmalarını yakalamak olduğu için kârınız (tek bir işlem yapıp daha fazla kar hedefleyen) dalga işlemcisinden çok daha küçük olacaktır. Bu yüzden gün içinde birkaç alım satım emri verdiğinizde daha önceden hesapladığınız zarar durdurma noktalarından sapmak çok kolaydır. Günlük işlem yapanların en genel (gerçekten çok genel!) düşüncesi “zarar durdur emrimi biraz daha uzatırsam belki piyasa döner”dir!. Umut piyasa oyuncusunun en büyük düşmanlarından biridir. Bu küçük zarar durdurma uzatmaları, risk / kar oranını siz farketmeden sizin aleyhinize çevirerek planladığınızın çok daha üstünde para kaybetmenize neden olabilir.
Disiplinli olmak
Bu ilke tüm alım satım işlerinde fakat özellikle de günlük işlemlerde anahtar rol oynar. Günlük işlem yapan bir kişiyi kazanan veya kaybeden durumuna düşüren bir neden varsa o da disiplindir. Ortalama bir sisteminiz olabilir fakat disiplinliyseniz yine de kazanç elde edebilirsiniz. Bununla birlikte, dünyadaki en iyi alım satım sistemine sahip olsanız da disiplinli değilseniz size kesinlikle iyi bir işlemci olmanız mümkün değildir. Öyleyse nedir bu herkesin konuştuğu disiplin? Disiplin, alım satım planınıza, sisteminize, para yönetim kurallarınıza uyum gösterip sıkı bir şekilde izlemeniz gereken ve işinize karşı olan sorumluluklarınızdır. Tüm bu bileşenlere disiplinli bir şekilde uymak başarınız için en önemli etkendir.
Özellikle günlük işlem yaparken alım satım planınızdan, sisteminizin kurallarından ve yukarıda sözedilen bileşenlerden sapmak çok kolaydır. Neden? İki nedeni var. Bir: Kişi sık sık işlem yaptığı için durup düşünmeye ve değerlendirmeye zaman bulamaz. İki: Gerçeklik yerini umuda bırakmıştır. Alım satım sisteminiz kuralları (gerçeklik) der ki: “işlemi sonlandır”, buna karşılık umut “biraz daha bekle, belki birazdan daha karlı olabilir” der. Para yönetim kurallarınız (gerçeklik) “bu işlemdeki riskiniz hesabınızın %2’sini oluşturmaktadır” derken umut “bir önceki işlemde kaybettiğime göre, bir sonrakinde %4 riske edersem hem kaybımı kapatırım hem de kara geçerim” der. Alım satım planınız (gerçeklik) “günde 4 saat işlem yap, Çarşamba veya Perşembe günlerini kendine ayırıp dinlen” derken, umut “şu an işler kötü gittiğine göre bu tatil gününe ihtiyacım yok ve ayrıca günde 7 saat işlem yapıp durumu toparlayabilirim” der. Artık konuyu anladığınızı biliyorum (ummuyorum)!
Oynaklık (Volatilite)
Oynaklık, gün içi oyuncusunun dostudur. Bu dostunuz olmadan alım satım yapma gücünüz olmaz. En basit şekilde oynaklık, zamanla ilişkili olarak fiyatların değişme oranıdır. Oynak pariteler kısa bir zaman sürecinde (bir gün) çeşitli fiyat dalgalanmaları (fiyat değişiklikleri) yapar. Bu fiyat dalgalanmaları günlük işlem yapan kişinin odak noktasıdır. Forex piyasasında oynaklık çoğunlukla likidite ile birlikte ele alınır. En likit çiftler en oynak olanlardır. Büyük dörtlü: EUR/USD, GBP/USD, USD/JPY ve USD/CHF para çiftleri forex günlük oyuncusuna en yüksek oynaklığı ve olanakları sunan en likit çiftlerdir. Bu dört parite içinde en oynak olanı olanı GBP/USD, en likit olanı ise EUR/USD’dir. Bu paritelerde uygun bir makas oranı sağlayan doğru bir brokerla oynayan akıllı bir gün içi oyuncusu yüksek kârlar sağlayabilir.
Uygun zaman aralığına odaklanmak
Günlük işlem yapan birisi olarak ana hedefiniz gün içi dalgaları yakalamaktır. İşlemleriniz aynı gün içinde başlar ve biter. Dünyanız işlem yaptığınız gündür. Bir sonraki veya ilerleyen günlerde piyasaya ne olacağı sizi hiç ilgilendirmez. İşlem yaparken amacınız uygun zaman aralığını yansıtan fiyat grafiğine odaklanmaktır. Bence günlük işlemler 1.5 veya 10 dakikalık çubuk grafiklerle yapılmalıdır. Unutmayın, gün içindeki birkaç hızlı hareketi yakalamaya ve kısa süre içinde gerçekleşen olayları en iyi şekilde gösteren grafiklere odaklanmaya çalışmalısınız. 1.5 veya 10 dakikalık bir çubuk grafikte işlem yapıyor olmanız daha geniş bir zaman aralığındaki grafiği analiz için kullanamayacağınız anlamına gelmez. Bu durum herkeste farklılık gösterir ve oyuncuların strateji ve alım satım yöntemlerine bağlıdır. Örneğin bir çok oyuncu piyasanın bir önceki haftadaki hareketlerini anlamak için bir saatlik çubuk grafiklerini kullanır. Yatay hareketlenme mi var (böylece alım satımlarımı sadece destek ve direnç alanlarının arasında yapabilirim)? Trend mi oluşuyor (böylece alım satımlarımı uzun zaman aralıklı trendlerin yönüne göre yapabilirim)? Bilmem gereken önemli destek ya da direnç seviyeleri var mı? Piyasa bir sıkışma alanından mı çıkıyor?
Hepsi kişisel görüşlere bağlıdır. Güniçi oyuncularının çoğu düzgün bir uzun zaman aralığının analizinin daha iyi seçimler yapmaya yardımcı olacağına inanır. Ben, ne kadar çok analiz yaparsanız o kadar fazla çelişkiye düşeceğinizi ve (özellikle de alıp satma işinde yeniyseniz) daha fazla bilinmezliklerin ortaya çıkacağını düşünüyorum. İşleri kolaylaştırmayı severim ve bunun özellikle alım satım yaparken işe yaradığını gördüm (kullandığım tüm alım satım sistemlerinin tamamıyla mekanik olması bunun kanıtıdır). Yanlış anlamayın, uzun zaman aralıklarının analiz amaçlı kullanılmaması gerektiğini söylemiyorum. Fakat yine de basit bir şekilde yapın. Günlük işlemlerinizi yaparken uzun zaman aralıklı grafiklere bakmanız, doğru karar verme sürecinize zarar veriyorsa bırakın gitsin.
Hızlı değişen ve likit piyasalarda alım satım yapmak
Günlük işlem yapan kişi olarak amacınız gün içi dalgalanmaları yakalamak olduğuna göre işlem yaptığınız piyasanın bunu yapabilmeniz için yeterli harekete sahip olması önemlidir. Ayrıca alım satım yaptığınız piyasanın yeterli likiditeye sahip olması emirlerinizin aşırı kaymalardan etkilenmemesi için önemlidir. Değişkenliği geçici değil, kalıcı olan bir piyasa seçmeniz gerekir. Alım satım yöntemlerinizi günlük fiyat dalgalanmalarını yakalama üzerine kurduğunuz için doğru yerde alım satım yaptığınızdan emin olmanız gerekir. Günlük işlem yapan birisi olarak değişkenlik sizin dostunuzdur ve her gün buna güvenebilirsiniz (ya da en azından günlerin %90’ında). Likit piyasalar size iyi emirler verme olanağı sunar. Günlük işlem yapan ve küçük karları amaçlayan bir oyuncu için bu çok önemlidir çünkü yüksek orandaki kaymalar karlarınızın azalmasına neden olur. Gün içinde sık sık işlem yaptığınızda bu birikmeler başarı ve kaybetmenin arasındaki fark olabilir. Bir forex günlük oyuncusu olarak yukarıdaki kuralların ve ilkelerin yanında forex piyasasına özel olan kriterlere de uymanız gerek
Günlük alım satımın zamanı
Forex piyasası 24 saat açıktır. Hafta sonları dışında kesintiye uğramaz. Bu 24 saat içinde farklı paralar farklı yönelimlerde bulunur. Günlük işlem yapan bir oyuncu olarak alıp sattığınız paranın “özelliklerini” iyi bilmeniz gerekir. Örneğin GBP/USD çifti erken ve orta Avrupa oturumları arasında diğer likit çiftlerden daha fazla değişkendir. Bu saatler arasında hiç hareket göstermeyen para çiftlerini alıp satmaktansa GBP/USD çiftinin fiyat dalgalarından faydalanmak günlük işlemler için daha mantıklı bir karardır. Erken ve orta Avrupa oturumu arasında USD/CAD çifti “sessizdir” fakat Amerika oturumunun başlamasıyla birlikte daha fazla hareketlenme yaşar. Tarım Dışı İstihdam verilerinin açıklanmasından önce paritelerin işlem fiyat aralıkları genişler. Bu ön duyuru saatlerinde kırma temelli stratejilerle günlük alım satım yapmak mantıklı olmaz. Destek ve direnç aralığına yönelik temelli stratejiler kullanmak daha akıllıca olur.
Özel haber duyuruları
Para oranları söylentilerden, haberlerden, ekonomik göstergelerden ve devlet yönetimlerinin raporlarından etkilenir. Günlük işlemci olarak her zaman hangi ekonomik raporların sizin oynadığınız günde açıklanacağını ve hangi saatlerde olacağından haberdar olmanız gerekir. Neden? Çünkü bu raporların çoğu haber kanallarına aktarıldıktan sonra piyasalar üzerinde anlık güçlü etkilerde bulunur. Etki rapora ve onun piyasanın ana fikrinden farkına göre 10 veya 100 pip olabilir. En önemli ve etkili ekonomik göstergeler ve devlet yönetimi raporları ABD yönetimi tarafından çıkarılanlardır. Bunlar bütün USD/X veya X/USD paritelerini etkiler. Yeniden hatırlatmak gerekirse, bu ekonomik raporların önemini ve yayınlanacağı zamanları her zaman izleyin. Örneğin saatin 8:25 olduğunu düşünün ve EUR/USD sattığınızı düşünün. Bir ekonomik raporun 8:30’da yayınlanacağını biliyorsunuz. İşlemden çıkmayı düşünebilirsiniz (raporun piyasa üzerinde nasıl bir etki yapacağı üzerine yapılan gereksiz spekülasyonlardan kurtulabilirsiniz) veya risk azaltma amaçları için kar amacınızı değiştip işlem istasyonunuza zarar durdurma emri verebilirsiniz .
Sonuç olarak şu söylenebilir: bir forex günlük oyuncusu temel oyun kuralları, becerileri ve ilkeleri dışında da bazı başka hazırlıklar da yapmalıdır. Oyuncunun amacı forex piyasasının kendine has özelliklerini ve farklılığını kendi işlemleriyle birleştirmektir. Unutmayın, her para çifti farklı olanaklar sağlar. Bunların hangisinin günlük işlemler için uygun olduğunu bulmak ve ona odaklanmak sizin işinizidir.
Gün içi işlem yapan oyuncular piyasanın o anıyla ilgilenirler. Yarınla, gelecek haftayla ya da gelecek ayla değil, bugünle ilgilenirler. Gün içi işlemcilerin amacı gün içi fiyat hareketlerini yakalamaktır. Kullanılan sisteme veya alım satım yöntemine göre bu, tek bir gün içi dalgayı veya birçok dalgayı yakalamak anlamına gelebilir. Günlük işlem yapan oyuncunun iş listesini genel olarak aşağıdaki maddelerde özetleyebiliriz:
Riski kontrol etmek
Günlük işlem yapan oyuncunun en önemli odak noktası pozisyon riskini kontrol altında tutmak olmalıdır. Riski kontrol altında tutmak elbette ki her türden alım satım işleminde önemli bir kavramdır fakat günlük işlemde bu olguya farklı bir açıdan bakmak gerekir. Amacınız gün içinde farklı fiyat dalgalanmalarını yakalamak olduğu için kârınız (tek bir işlem yapıp daha fazla kar hedefleyen) dalga işlemcisinden çok daha küçük olacaktır. Bu yüzden gün içinde birkaç alım satım emri verdiğinizde daha önceden hesapladığınız zarar durdurma noktalarından sapmak çok kolaydır. Günlük işlem yapanların en genel (gerçekten çok genel!) düşüncesi “zarar durdur emrimi biraz daha uzatırsam belki piyasa döner”dir!. Umut piyasa oyuncusunun en büyük düşmanlarından biridir. Bu küçük zarar durdurma uzatmaları, risk / kar oranını siz farketmeden sizin aleyhinize çevirerek planladığınızın çok daha üstünde para kaybetmenize neden olabilir.
Disiplinli olmak
Bu ilke tüm alım satım işlerinde fakat özellikle de günlük işlemlerde anahtar rol oynar. Günlük işlem yapan bir kişiyi kazanan veya kaybeden durumuna düşüren bir neden varsa o da disiplindir. Ortalama bir sisteminiz olabilir fakat disiplinliyseniz yine de kazanç elde edebilirsiniz. Bununla birlikte, dünyadaki en iyi alım satım sistemine sahip olsanız da disiplinli değilseniz size kesinlikle iyi bir işlemci olmanız mümkün değildir. Öyleyse nedir bu herkesin konuştuğu disiplin? Disiplin, alım satım planınıza, sisteminize, para yönetim kurallarınıza uyum gösterip sıkı bir şekilde izlemeniz gereken ve işinize karşı olan sorumluluklarınızdır. Tüm bu bileşenlere disiplinli bir şekilde uymak başarınız için en önemli etkendir.
Özellikle günlük işlem yaparken alım satım planınızdan, sisteminizin kurallarından ve yukarıda sözedilen bileşenlerden sapmak çok kolaydır. Neden? İki nedeni var. Bir: Kişi sık sık işlem yaptığı için durup düşünmeye ve değerlendirmeye zaman bulamaz. İki: Gerçeklik yerini umuda bırakmıştır. Alım satım sisteminiz kuralları (gerçeklik) der ki: “işlemi sonlandır”, buna karşılık umut “biraz daha bekle, belki birazdan daha karlı olabilir” der. Para yönetim kurallarınız (gerçeklik) “bu işlemdeki riskiniz hesabınızın %2’sini oluşturmaktadır” derken umut “bir önceki işlemde kaybettiğime göre, bir sonrakinde %4 riske edersem hem kaybımı kapatırım hem de kara geçerim” der. Alım satım planınız (gerçeklik) “günde 4 saat işlem yap, Çarşamba veya Perşembe günlerini kendine ayırıp dinlen” derken, umut “şu an işler kötü gittiğine göre bu tatil gününe ihtiyacım yok ve ayrıca günde 7 saat işlem yapıp durumu toparlayabilirim” der. Artık konuyu anladığınızı biliyorum (ummuyorum)!
Oynaklık (Volatilite)
Oynaklık, gün içi oyuncusunun dostudur. Bu dostunuz olmadan alım satım yapma gücünüz olmaz. En basit şekilde oynaklık, zamanla ilişkili olarak fiyatların değişme oranıdır. Oynak pariteler kısa bir zaman sürecinde (bir gün) çeşitli fiyat dalgalanmaları (fiyat değişiklikleri) yapar. Bu fiyat dalgalanmaları günlük işlem yapan kişinin odak noktasıdır. Forex piyasasında oynaklık çoğunlukla likidite ile birlikte ele alınır. En likit çiftler en oynak olanlardır. Büyük dörtlü: EUR/USD, GBP/USD, USD/JPY ve USD/CHF para çiftleri forex günlük oyuncusuna en yüksek oynaklığı ve olanakları sunan en likit çiftlerdir. Bu dört parite içinde en oynak olanı olanı GBP/USD, en likit olanı ise EUR/USD’dir. Bu paritelerde uygun bir makas oranı sağlayan doğru bir brokerla oynayan akıllı bir gün içi oyuncusu yüksek kârlar sağlayabilir.
Uygun zaman aralığına odaklanmak
Günlük işlem yapan birisi olarak ana hedefiniz gün içi dalgaları yakalamaktır. İşlemleriniz aynı gün içinde başlar ve biter. Dünyanız işlem yaptığınız gündür. Bir sonraki veya ilerleyen günlerde piyasaya ne olacağı sizi hiç ilgilendirmez. İşlem yaparken amacınız uygun zaman aralığını yansıtan fiyat grafiğine odaklanmaktır. Bence günlük işlemler 1.5 veya 10 dakikalık çubuk grafiklerle yapılmalıdır. Unutmayın, gün içindeki birkaç hızlı hareketi yakalamaya ve kısa süre içinde gerçekleşen olayları en iyi şekilde gösteren grafiklere odaklanmaya çalışmalısınız. 1.5 veya 10 dakikalık bir çubuk grafikte işlem yapıyor olmanız daha geniş bir zaman aralığındaki grafiği analiz için kullanamayacağınız anlamına gelmez. Bu durum herkeste farklılık gösterir ve oyuncuların strateji ve alım satım yöntemlerine bağlıdır. Örneğin bir çok oyuncu piyasanın bir önceki haftadaki hareketlerini anlamak için bir saatlik çubuk grafiklerini kullanır. Yatay hareketlenme mi var (böylece alım satımlarımı sadece destek ve direnç alanlarının arasında yapabilirim)? Trend mi oluşuyor (böylece alım satımlarımı uzun zaman aralıklı trendlerin yönüne göre yapabilirim)? Bilmem gereken önemli destek ya da direnç seviyeleri var mı? Piyasa bir sıkışma alanından mı çıkıyor?
Hepsi kişisel görüşlere bağlıdır. Güniçi oyuncularının çoğu düzgün bir uzun zaman aralığının analizinin daha iyi seçimler yapmaya yardımcı olacağına inanır. Ben, ne kadar çok analiz yaparsanız o kadar fazla çelişkiye düşeceğinizi ve (özellikle de alıp satma işinde yeniyseniz) daha fazla bilinmezliklerin ortaya çıkacağını düşünüyorum. İşleri kolaylaştırmayı severim ve bunun özellikle alım satım yaparken işe yaradığını gördüm (kullandığım tüm alım satım sistemlerinin tamamıyla mekanik olması bunun kanıtıdır). Yanlış anlamayın, uzun zaman aralıklarının analiz amaçlı kullanılmaması gerektiğini söylemiyorum. Fakat yine de basit bir şekilde yapın. Günlük işlemlerinizi yaparken uzun zaman aralıklı grafiklere bakmanız, doğru karar verme sürecinize zarar veriyorsa bırakın gitsin.
Hızlı değişen ve likit piyasalarda alım satım yapmak
Günlük işlem yapan kişi olarak amacınız gün içi dalgalanmaları yakalamak olduğuna göre işlem yaptığınız piyasanın bunu yapabilmeniz için yeterli harekete sahip olması önemlidir. Ayrıca alım satım yaptığınız piyasanın yeterli likiditeye sahip olması emirlerinizin aşırı kaymalardan etkilenmemesi için önemlidir. Değişkenliği geçici değil, kalıcı olan bir piyasa seçmeniz gerekir. Alım satım yöntemlerinizi günlük fiyat dalgalanmalarını yakalama üzerine kurduğunuz için doğru yerde alım satım yaptığınızdan emin olmanız gerekir. Günlük işlem yapan birisi olarak değişkenlik sizin dostunuzdur ve her gün buna güvenebilirsiniz (ya da en azından günlerin %90’ında). Likit piyasalar size iyi emirler verme olanağı sunar. Günlük işlem yapan ve küçük karları amaçlayan bir oyuncu için bu çok önemlidir çünkü yüksek orandaki kaymalar karlarınızın azalmasına neden olur. Gün içinde sık sık işlem yaptığınızda bu birikmeler başarı ve kaybetmenin arasındaki fark olabilir. Bir forex günlük oyuncusu olarak yukarıdaki kuralların ve ilkelerin yanında forex piyasasına özel olan kriterlere de uymanız gerek
Günlük alım satımın zamanı
Forex piyasası 24 saat açıktır. Hafta sonları dışında kesintiye uğramaz. Bu 24 saat içinde farklı paralar farklı yönelimlerde bulunur. Günlük işlem yapan bir oyuncu olarak alıp sattığınız paranın “özelliklerini” iyi bilmeniz gerekir. Örneğin GBP/USD çifti erken ve orta Avrupa oturumları arasında diğer likit çiftlerden daha fazla değişkendir. Bu saatler arasında hiç hareket göstermeyen para çiftlerini alıp satmaktansa GBP/USD çiftinin fiyat dalgalarından faydalanmak günlük işlemler için daha mantıklı bir karardır. Erken ve orta Avrupa oturumu arasında USD/CAD çifti “sessizdir” fakat Amerika oturumunun başlamasıyla birlikte daha fazla hareketlenme yaşar. Tarım Dışı İstihdam verilerinin açıklanmasından önce paritelerin işlem fiyat aralıkları genişler. Bu ön duyuru saatlerinde kırma temelli stratejilerle günlük alım satım yapmak mantıklı olmaz. Destek ve direnç aralığına yönelik temelli stratejiler kullanmak daha akıllıca olur.
Özel haber duyuruları
Para oranları söylentilerden, haberlerden, ekonomik göstergelerden ve devlet yönetimlerinin raporlarından etkilenir. Günlük işlemci olarak her zaman hangi ekonomik raporların sizin oynadığınız günde açıklanacağını ve hangi saatlerde olacağından haberdar olmanız gerekir. Neden? Çünkü bu raporların çoğu haber kanallarına aktarıldıktan sonra piyasalar üzerinde anlık güçlü etkilerde bulunur. Etki rapora ve onun piyasanın ana fikrinden farkına göre 10 veya 100 pip olabilir. En önemli ve etkili ekonomik göstergeler ve devlet yönetimi raporları ABD yönetimi tarafından çıkarılanlardır. Bunlar bütün USD/X veya X/USD paritelerini etkiler. Yeniden hatırlatmak gerekirse, bu ekonomik raporların önemini ve yayınlanacağı zamanları her zaman izleyin. Örneğin saatin 8:25 olduğunu düşünün ve EUR/USD sattığınızı düşünün. Bir ekonomik raporun 8:30’da yayınlanacağını biliyorsunuz. İşlemden çıkmayı düşünebilirsiniz (raporun piyasa üzerinde nasıl bir etki yapacağı üzerine yapılan gereksiz spekülasyonlardan kurtulabilirsiniz) veya risk azaltma amaçları için kar amacınızı değiştip işlem istasyonunuza zarar durdurma emri verebilirsiniz .
Sonuç olarak şu söylenebilir: bir forex günlük oyuncusu temel oyun kuralları, becerileri ve ilkeleri dışında da bazı başka hazırlıklar da yapmalıdır. Oyuncunun amacı forex piyasasının kendine has özelliklerini ve farklılığını kendi işlemleriyle birleştirmektir. Unutmayın, her para çifti farklı olanaklar sağlar. Bunların hangisinin günlük işlemler için uygun olduğunu bulmak ve ona odaklanmak sizin işinizidir.
Sistem
Forex,borsa,altin,gumus.... neyi trade yaparsaniz yapin bir sisteminiz olmak zorunda. Ne oldugu, nasil oldugu hic onemli degil, onmeli olan sisteminizin calismasi.
Bu tip bi sistemi yaratmak, aylar belki yillar alabilir.Onlarca , yuzcelerce hatta binlerce test yapmanizda gerekebilir ama sonunda,er yada gec o aradiginiz sistemi bulucaginiza emin olabilrsiniz.
Yukaridaki NZD/JPY chartinda bir siteminiz olmasinin ne kadar yararli olucaginin bi ornegi, Ben sahsen trend tarderim.Breakoutlari takip eder, kirilma anlarina ozellikle dikkat ederim.
O sihirli formulayi da aramakdan vazgecin cunku ole bi bi formula yok. Bizim yaptigimiz calisan bi stem bulup "olabilirlik" yuzdemizi artirmak sadece. Marketin ne yone gidicegini kimse bilemez,sadece tahmin edebiliriz ve bunun icinde sistemimizden yardim aliriz.
Sistem size isleme nerde giriceginizi ve nerde cikicaginizi gostermekde yardimci olucaktir, Eger trade sizin istediginiz yonde gitmezse ,sisteminiz size trade'den nerde cikmaniz gerektiginizde en guvenilir dostunuz olucaktir..
Bu tip bi sistemi yaratmak, aylar belki yillar alabilir.Onlarca , yuzcelerce hatta binlerce test yapmanizda gerekebilir ama sonunda,er yada gec o aradiginiz sistemi bulucaginiza emin olabilrsiniz.
Yukaridaki NZD/JPY chartinda bir siteminiz olmasinin ne kadar yararli olucaginin bi ornegi, Ben sahsen trend tarderim.Breakoutlari takip eder, kirilma anlarina ozellikle dikkat ederim.
O sihirli formulayi da aramakdan vazgecin cunku ole bi bi formula yok. Bizim yaptigimiz calisan bi stem bulup "olabilirlik" yuzdemizi artirmak sadece. Marketin ne yone gidicegini kimse bilemez,sadece tahmin edebiliriz ve bunun icinde sistemimizden yardim aliriz.
Sistem size isleme nerde giriceginizi ve nerde cikicaginizi gostermekde yardimci olucaktir, Eger trade sizin istediginiz yonde gitmezse ,sisteminiz size trade'den nerde cikmaniz gerektiginizde en guvenilir dostunuz olucaktir..
Monday, February 21, 2011
Forex
- Piyasa açılışında işlem yapmayın.
Piyasanın açılışını izleyen ilk dakikalarda piyasa sıçramalar şeklinde hareket edebilir. Deneyimli oyuncular açılıştaki harekete göre pozisyon açıyor olabilirler. Ancak deneyimsiz oyuncular için bu durum çok risklidir. Emriniz gerçekleşir gerçekleşmez kendinizi büyük miktarda zararda olan bir pozisyonun içinde bulabilirsiniz. Ana piyasaların açılış saatlerinde işlem yapmaktan uzak durun. Özellikle ABD piyasalarının açılış saati sizin için çok riskli olabilir. - Kayıpta olan pozisyonlarınıza ekleme yapmayın.
Bir alış pozisyonu açtınız ancak fiyat düşmeye başladı. Fiyatın artacağına inancınız devam ediyor. Fiyatın artacağından o kadar eminsiniz ki şöyle düşünüyorsunuz: “Demek ki pozisyonu biraz erken açmışım. Fiyat daha da düştüğüne göre alış pozisyonunu asıl şimdi açmalıymışım. Yeni bir pozisyon daha açıyorsunuz. Ancak fiyat daha da düşmeye devam ediyor ve şimdi iki pozisyonunuz da zarar durumunda. Üstelik bir de yetersiz sermaye ile oynuyoranız, açtığınız yeni pozisyondan dolayı marjin çağrısıyla karşılaşma olasılığınız da bir hayli artmış oluyor.
Yalnızca kârda olan pozisyonlarınıza ekleme yapın. Asla zararda olan pozisyonlarınıza ekleme yapmayın. - Kârınızı realize etmekte erken davranmayın.
Açmış olduğunuz pozisyonun kâr sağladığını görüp bir coşku içinde pozisyonunuzu kapatıyotsunuz. Ancak pozisyonunuzu kapattığınızda görüyorsunuz ki yeni başlayan yukarı bir trende erken veda etmişsiniz. Acele etmiş olmasaydınız 5 kat daha fazla kâr sağlayacaktınız.
Yalnızca çok açık direnç seviyelerinin var olduğu durumların dışında “kâr al” emri verin. Kazançtaki poziyonunuzu izsüren stopla (trailing stop)kapatın. - Pozisyonlarınızı kapatmaya en iyi durumda olandan başlamayın.
Diyelim ki birden fazla açık uzun pozisyonunuz var. Fiyatlar düşmeye başlıyor. Pozisyonlarınızı kapatmaya başlıyorsunuz. İlk olarak kazanç durumundaki pozisyonunuzu kapatıyorsunuz. Bu kesinlikle yanlış bir taktik! Oysa eğer piyasa da bir düşüş var ise, zaten kayıp durumda olan pozisyonlarınızın kesin kayıp oluşturacak. Öyleyse bu pozisyonlarınızı daha önce kapatmalısınız. Daha iyi durumda olan pozisyonlarınız bu kadar hızlı düşmeyecek üstelik fiyatlarda bir geri dönüş olması durumunda bunlar zaten yine kazandıracaklar. - “Zarar durdur” (stop loss) emri olmadan oynamayın.
Zarar durdur emri vermeyi ihmal etmek çok büyük kayıplara neden olabilir. Piyasa çok hızlı bir şekilde poziyonunuz aleyhine hareket ettiğinde pozisyonunuzu hemen kapatamayabilirsiniz. Piyasadaki hızlı hareket teminat çağrısına (margin call) maruz kalmanıza neden olabilir. - Piyasadan intikam almaya çalışmayın.
Yeni başlayanların en sık yaptığı şey! Kayıpta olan bir pozisyonu yeni kaybettiniz. Heyecan içinde ve dürtüsel olarak hemen yeni bir pozisyon daha açıyorsunuz. Yeni pozisyonunuz da kaybediyor.
Bir kaybı realize eder etmez yeni bir pozisyon açmayın. Biraz dinlenin
Subscribe to:
Posts (Atom)